سند راهبردی کتابخانه‌های با من بخوان
برنامه‌ی با من بخوان پس از سال‌ها تجربه‌ی ترویج کتاب‌خوانی و راه‌اندازی کتابخانه‌های کلاسی، آموزشگاهی و محلی در سراسر ایران، به منظور روشن ساختن تعاریف و مفاهیم در پیوند با کتابخانه‌های با من بخوان، «سند کتابخانه‌های با من بخوان» را تدوین کرده است. در این سند تلاش شده تا به اختصار ویژگیهای یک کتابخانه‌ی با من بخوان برشمرده شود و معیارهای پیوستن کتابخانه‌ها به گروه کتابخانه‌های با من بخوان روشن شود.
ویژگیهای کتابخانه‌ی با من بخوان چیست؟
کتابخانه‌ی با من بخوان مجموعه‌ای از الگوها و استانداردهاست که می‌تواند در هر کتابخانهای به کار برده شود تا فضایی شایسته و مناسب کودک پدید آورد. کتابخانه‌ی با من بخوان کتابخانهای کودک‌محور با فضایی سرشار از سواد است. در این کتابخانه:
- همه‌ی کتاب‌های کتابخانه کتاب‌های باکیفیت هستند.
- تجهیزات کتابخانه هم‌تراز رغبت کودکان و متناسب با نیازها و حقوق کودکان است.
- محیط این کتابخانه، محیطی سرشار از سواد و ادبیات است که از آموزش مهارت‌های سواد و یادگیری پایدار پشتیبانی می‌کند.
- خدمات کتابخانه‌ی با من بخوان، محدود به داخل کتابخانه نمی‌شود. مدرسه‌ها و مراکزی که در پیوند با کودکان در پیرامون کتابخانه قرار دارند نیز از تمامی خدمات کتابخانه بهره می‌برند. کتابخانه‌های بزرگ و متوسط شهری به روستاهای اطراف نیز خدمات می‌دهند. کتابداران در همکاری نزدیک با ترویجگران محلی: مربیان، آموزگاران و داوطلبان علاقمند برای مراکز یا روستا‌هایی که عضو کتابخانه می‌شوند، کتاب می‌برند و کتاب می‌خوانند.
- کتابداران و ترویجگران باید در کارگاه‌های دوره‌ای آموزشی برنامه با من بخوان شرکت کنند. این کارگاه‌ها کتابداران و مروجان را با ادبیات کودکان، شیوه‌های بلندخوانی، فعالیت‌های در پیوند با کتاب، محیط سرشار از سواد و دیگر ویژگیهای یک کتابخانه‌ی با من بخوان آشنا می‌کند.
- نشست‌های بلندخوانی و فعالیت‌های در پیوند با کتاب، ادبیات و سواد در کتابخانه به طور مرتب و بر اساس یک برنامه تدوین‌شده، برگزار می‌شوند.
- خدمات فنی کتابداری بر بنیان استانداردهای علمی بنا شده‌اند و متناسب با شرایط و امکانات کتابخانه‌ها ساده یا اولویت‌بندی شده‌اند. در خدمات فنی کتابداری نیز کودک‌محور بودن مهم‌ترین اصلی است که در نظر گرفته شده است.
کتابخانه‌ی با من بخوان
کتابخانهای که از آغاز کار از سوی گروه کتابخانه‌های با من بخوان طراحی، فضاسازی و تجهیز شده باشد به عنوان کتابخانه‌ی با من بخوان شناخته می‌شود. کتابداران و آموزگاران و مربیان در پیوند با این کتابخانه در کارگاه‌های آموزشی با من بخوان آموزش دیده‌اند و کتابخانه برای دستکم یک سال زیر نظر کارشناسان با من بخوان فعالیت کرده است. این کتابخانه با تایید کارشناسان پلاکی دریافت می‌کند که روی آن نوشته شده: «کتابخانه با من بخوان».
کتابداران این کتابخانه‌ها موظف هستند گزارش‌های ماهانه و سه‌ماهه از فعالیت‌های خود را به طور منظم برای کارشناسان این برنامه بفرستند و مادامی که از کار کتابخانه به طور مرتب گزارش فرستاده شود، این کتابخانه‌ها از امتیازات عضویت در گروه کتابخانه‌های با من بخوان بهره‌مند می‌شوند.
کتابخانه‌های دیگر چگونه می‌توانند به «گروه کتابخانه‌های با من بخوان» بپیوندند؟
کتابخانه‌های دیگری که با مشاوره کارشناسان با من بخوان فضاسازی و تجهیز شده باشند و نشست‌های بلندخوانی در آن‌ها پیوسته برگزار شود، می‌توانند عضوی از گروه کتابخانه‌های با من بخوان باشند. برای این منظور نیاز است کتابداران ابتدا گزارشی از راه‌اندازی کتابخانه همراه عکس‌هایی از همه‌ی فضاها، با ذکر برنامه‌های هفتگی و ماهانه برای کارشناسان بفرستند. کتابداران باید درکارگاه‌های آموزشی با من بخوان شرکت کرده باشند. پس از تایید کارشناسان کتابخانه‌های با من بخوان، این کتابخانه‌ها پلاکی دریافت می‌کنند که روی آن نوشته شده است: «عضوی از گروه کتابخانه‌های با من بخوان».
از کتابخانه‌های عضو انتظار می‌رود گزارش‌های دقیق و باکیفیت ماهانه و سه‌ماهه از فعالیت‌های خود را به طور منظم برای کارشناسان برنامه بفرستند. اعضای گروه کتابخانه‌های با من بخوان در سایت خوانک و در صفحه‌ی «کتابخانه‌های با من بخوان» معرفی می‌شوند و همه فعالیت‌های کتابخانه در این صفحه بازتاب داده می‌شود.
کتابخانه‌هایی که مرتب گزارش‌های خود را برای گروه با من بخوان می‌فرستند و در ارتباط همیشگی با گروه پی‌گیری کتابخانه‌های با من بخوان قرار دارند، می‌توانند از امتیازهای عضویت در این گروه بهره‌مند شوند.
گروه پی‌گیری کتابخانه‌های با من بخوان
این گروه از تابستان سال 1398 و با هدف نیازسنجی و تامین نیازهای کتابخانه‌های با من بخوان کار خود را آغاز کرد. در همین راستا تلاش شد ارتباط بین کتابخانه‌های با من بخوان، به ویژه کتابخانه‌هایی که در فاصله‌های زمانی دورتری راه‌اندازی شده بودند و کارشناسان با من بخوان به شکلی پایدار برقرار شود و بر اساس گزارش‌های دریافت‌شده و بازدیدهای انجام‌شده نیازهای کتابخانه‌ها شناسایی و در صورت امکان در راستای رفع آن‌ها اقدام شود تا کتابخانه‌ها بتوانند کارایی و کارکرد مورد نظر خود را حفظ کنند.
کتابخانه‌های زیر پوشش «گروه پی‌گیری کتابخانه‌های با من بخوان» از چه امتیازاتی بهره‌مند می‌شوند؟
- فعالیت‌ها و خبرهای این کتابخانه‌ها در سایت خوانک و رسانه‌های اجتماعی با من بخوان بازتاب پیدا می‌کند.
- به کتابخانه‌های عضو هر سال شماری از عنوان‌های تازه انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان (کتاب‌های تاک) اهدا می‌شود.
- آموزش و توانمندسازی کتابداران و ترویجگران در پیوند با این کتابخانه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این افراد می‌توانند در کارگاه‌های آموزشی ویژه‌ای که برای کتابداران زیر پوشش با من بخوان (حضوری یا غیرحضوری)، شرکت کنند.
- کتابداران این کتابخانه‌ها پیوسته می‌توانند از منابع اطلاعاتی و مشاوره‌های کارشناسان با من بخوان بهره ببرند.
- کارشناسان بر حسب شرایط از این کتابخانه‌ها در فواصل زمانی مناسب بازدید می کنند تا افزون بر بررسی نیازها و عملکرد کتابخانه کتابخانه، در راستای بهبود فعالیت‌ها به کتابداران مشاوره دهند.
- با توجه به تعداد اعضا و میزان فعالیت‌های کتابخانه، در صورت تشخیص کمبود کتاب (و در صورت نداشتن پشتیبان مالی برای تامین نیازهای کتابخانه)، پیدا کردن پشتیبان مالی برای تامین نیازهای کتابخانه در دستور کار گروه پی‌گیری کتابخانه‌های با من بخوان قرار خواهد گرفت.
چشم‌انداز کتابخانه‌های با من بخوان چیست؟
- بالا بردن سطح دانش و مهارت کتابداران کتابخانه‌های با من بخوان
- گسترش کتابخانه‌های محلی و فعال کردن هر چه بیشتر خانواده‌ها در کتابخانه‌ها
- تشکیل شبکه‌هایی از ترویجگران محلی، مراکز آموزشی و فرهنگی و مدرسه‌ها در پیوند با کتابخانه‌ها
- آشنا کردن جامعه با مفاهیم و استانداردهای کتابخانه‌های با من بخوان با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و تولید محتوای نوشتاری و دیداری در پیوند با موضوع
تاریخ تدوین سند: اسفند 1398