موقعیت جغرافیایی: استان لرستان (پلدختر، معمولان، خرم‌آباد، دورود)
گروه سنی کودکان: مهدکودک تا نوجوان
تعداد کودکان: حدود ۱۴۰۰ کودک
تاریخ آغاز: شهریور ۱۳۹۸ (درحال اجرا|)
استان لرستان مهدکودک‌های کم‌برخوردار فراوانی دارد. در سال ۱۳۹۸ پس از وقوع بحران سیل، برنامه‌ی «با من بخوان» با همکاری «اداره کل بهزیستی استان لرستان» و «کانون مهدکودک‌های استان لرستان» برای نخستین بار ۳۶ مهدکودک کم‌برخوردار شهری و روستایی در مناطق پلدختر، معمولان، دورود و خرم‌آباد را با نزدیک به ۱۴۰۰ کودک زیر پوشش قرار داد. فاز نخست این برنامه در شهریور ماه ۱۳۹۸ با آموزش خلاق سوادپایه از راه ادبیات آغاز شد.
در مهر ماه سال ۱۳۹۸، ۳۶ مربی در نخستین دور کارگاه‌ها که توسط کارشناسان «با من بخوان» برگزار شد، شرکت کردند و با شیوه‌ی آموزش خلاق سوادپایه با استفاده از بسته‌های «آواورزی»، «الفباورزی»، «لولوپی+صفر»، «لولوپی+یک»، «واژه‌نامه چیستانی-تصویری» و اجرای فعالیت‌های و نمایشی در پیوند با آن آشنا شدند. در پایان این کارگاه به هر کدام از مربیان بسته‌های سوادپایه به همراه کتاب‌خانه‌ی پارچه‌ای کلاسی تحویل داده شد تا آموخته‌های کارگاه را در کلاس‌های خود به کاربندند.
در آذرماه ۱۳۹۸ کارشناسان برنامه برای بار دوم به منطقه سفر کردند و با بازید از مهدکودک‌های تحت پوشش، به ارزیابی روند اجرای برنامه و برطرف کردن ایرادها و راهنمایی مربیان پرداختند. همچنین در این سفر، دور دوم کارگاه‌های آموزشی با موضوعات ادبیات کودکان و کتاب‌های با کیفیت، اهداف و تکنیک‌های برگزاری نشست‌های بلندخوانی، آشنایی با عناصر داستان و فعالیت‌های هنری در پیوند با بلندخوانی برای مربیان تحت پوشش برگزار شد. در این مرحله نزدیک به ۱۴۰۰ جلد کتاب باکیفیت ادبیات کودکان به منطقه ارسال و میان مربیان آموزش‌دیده توزیع شد تا به برگزاری نشست‌های بلندخوانی و اجرای فعالیت‌های در پیوند با آن بپردازند.
براساس گفته‌های مربیان مهدهای تحت پوشش و مسئولان کانون مهدهای لرستان و نیز ارزیابی کارشناسان «با من بخوان»، تاثیرات برنامه بر کودکان شگفت‌انگیز بوده است. مهدهایی که پیش از این کم‌کیفیت و بی‌روح بودند، بسیار خلاق و بانشاط شدند. روحیه مربیان و کودکان تغییر کرد، سرعت، انگیزه و عمق یادگیری بنیان‌های سواد در کودکان افزایش یافت، کودکان به خوبی در فعالیت‌ها مشارکت می‌کردند و اعتماد به نفس زیادی در بیان خود و احساسات‌شان پیدا کرده‌اند. بسیاری از مربیان نیز معتقدند که آموزش از طریق کتاب‌های باکیفیت نه تنها در کودکان بلکه در خود آنان نیز تغییرات و انگیزه‌ی زیادی به وجود آورده و آن‌ها نیز همراه با کودکان از داستانک‌ها و فعالیت‌های آن لذت می‌برند. علاقه‌مندی و فعال بودن مربیان از نقاط قوت مهم برنامه در مهدهای استان لرستان بوده است. مربیان تحت پوشش یکی از علت‌های استقبال از این شیوه‌ی آموزش را هدفمند و برنامه‌دار بودن آن می‌دانستند.
در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ بحران کرونا فعالیت مهدها را تحت شعاع قرار داد. بسیاری از مهدها به ناچار به شکل مجازی یا نیمه‌حضوری به آموزش کودکان ادامه دادند و شمار اندکی نیز تعطیل یا نیمه‌تعطیل شدند. اما مربیان این مهدکودک‌ها کوشیدند با به کارگیری برنامه‌ی «با من بخوان» کیفیت و غنای آموزشی خود را حفظ کنند.
با توجه به ضرورت مشارکت خانواده‌ها در فراگیری مهارت‌های سواد، برنامه‌ی «با من بخوان» در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ گام دیگری برداشت و برنامه‌ی جدیدی با عنوان «خواندن با خانواده» را در دستور کار خود قرار داد. هدف اصلی این پروژه بردن برنامه‌ی کتابخوانی و سوادآموزی به درون خانواده‌ها و تبدیل خانه‌ها به محیط‌های سرشار از سواد است. محیط‌هایی که در آن کودکان از راه کتابخوانی، آواورزی و الفباورزی و انجام فعالیت‌های در پیوند و قرار گرفتن در فضای طراحی شده، در معرض سواد قرار می‌گیرند و مهارت‌های سواد را از نوزادی و نوپایی تا ورود به مدرسه می‌آموزند و کودکان بزرگ‌تر درسال‌های بالاتر دبستان و دبیرستان با خواندن کتاب برای خود و خواهران و برادران کوچک‌تر مهارت‌های خواندن خود را تقویت می‌کنند و بر دامنه‌ی دانش و آگاهی خود می‌افزایند.
از میان مهدهای تحت پوشش در لرستان، ۶ مهد (یک مهد در منطقه دورود، سه مهد در منطقه پلدختر، یک مهد در شهر خرم‌آباد، یک مهد در منطقه‌ی بیرانوند) برای پیوستن به برنامه‌ی خواندن با خانواده اعلام آمادگی کردند. به این ترتیب بیش از ۱۰ مربی و مدیر مهد، بیش از ۶۰ خانواده و حدود ۱۳۰ کودک و نوجوان تحت پوشش برنامه‌ی «خواندن با خانواده» قرار گرفتند.
بر اساس گروه سنی کودکان خانواده‌های تحت پوشش، فهرست کتاب‌های هر مهد شامل بسته‌های سواد پایه و کتاب‌های ادبیات کودکان تهیه و به منطقه ارسال شد. در این سال تحصیلی در مجموع نزدیک به ۱۴۰ بسته‌ی آموزش خلاق سوادپایه و حدود ۲۸۰ جلد کتاب باکیفیت ادبیات کودکان و به همراه دستنامه‌های راهنما برای اجرای برنامه‌ی «خواندن با خانواده» فرستاده شد. مربیان مهدکودک‌های تحت پوشش به طور ماهانه برای خانواده‌ها جلسات آموزشی حضوری یا مجازی برگزار می‌کنند و خانواده‌ها به طور منظم برای امانت گرفتن کتاب‌ها به مهدکودک‌ها مراجعه و به طور چرخشی از کتاب‌ها استفاده می‌کنند. مربیان طبق برنامه‌ی آموزشی تهیه شده توسط کارشناسان «با من بخوان» آموزش‌های ساده‌ای را درباره‌ی اهمیت و شیوه‌های سهیم شدن کتاب با کودکان و شیوه‌های آموزش خلاق سواد پایه به خانواده‌ها ارائه می‌کنند و خانواده‌ها نیز با ارائه‌ی عکس و فیلم و گزارش‌هایی کوتاه، مربیان را در جریان پیشرفت کودکان‌شان قرار می‌دهند. کارشناسان «با من بخوان» نیز از راه دور پیوسته بر کار مربیان و خانواده‌ها نظارت می‌کنند و با تهیه و ارسال فیلم‌های آموزشی کوتاه، مربیان و خانواده‌ها را در اجرای برنامه یاری می‌دهند.
استقبال خانواده‌ها از برنامه مثبت بوده است. از آن‌جا که متاسفانه در منطقه امکانات فرهنگی ویژه‌ای وجود ندارد خانواده‌ها از چنین برنامه‌هایی فعالانه استقبال می‌کنند. فیلم و عکس‌های ارسالی حاکی از رشد مهارت‌ها روایتی، گفتاری، درک مطلب کودکان بوده است.
نمونه فعالیت‌های مهدکودک‌های لرستان
This post is also available in: انگلیسی
