تجربه متفاوت کودکان از کتابخوانی و فعالیت‌های درپیوند با آن در دوشنبه‌های «با من بخوان»
دوشنبه هشتم آبان‌ماه ۱۳۹۶ هم‌یاران برنامه «با من بخوان» رسالت خود را در نخستین برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان» در چهار مهدکودک تهران آغاز کردند؛ رسالتی بر دوش برنامه «با من بخوان» تا به کودکان فرصتی دهد لذت خواندن و انجام فعالیت قبل و پس از کتابخوانی را تجربه کنند. تاکنون کودکان در ۱۷ مهدکودک و مقطع پیش‌دبستانی و دبستان تهران با اجرای برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان»، طعم متفاوتی از لذت کتابخوانی را چشیده‌اند.
هم‌یاران «با من بخوان» در برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان» برای کودکان کتابخوانی و فعالیت‌های در پیوند با آن را اجرا می‌کنند. بر همین اساس ابتدا فعالیت‌های قبل از بلندخوانی انجام می‌دهند و پس از آن کتابی باکیفیت را برای کودکان بلندخوانی می‌کنند. سپس فعالیت‌های پس از بلندخوانی را برای درگیری هر چه بیشتر کودکان و آموزش غیرمستقیم مفاهیم و پیام‌های نهفته در کتاب اجرا می‌کنند.
فعالیت‌های پس از بلندخوانی عبارت است از:
- پرسیدن سوال‌های باز درباره داستان خوانده‌شده از کودکان؛
- بازی گروهی فیزیکی همچون توپ‌بازی یا عمو زنجیرباف در پیوند با داستان خوانده‌شده برای تقویت حرکات درشت بدنی کودکان و تقویت مهارت همکاری گروهی؛
- بازی‌های گروهی فکری برای تقویت مهارت‌های تفکر و حل مسئله؛
- انجام فعالیت‌ها و بازی‌هایی با هدف تقویت مهارت‌های ظریف حرکتی در کودکان همچون خمیربازی؛
- و اجرای نمایش خلاق پس از بلندخونی به عنوان بهترین راه آموزش غیرمستقیم.
در ادامه آنچه می‌خوانید بخشی از گزارش هم‌یاران «با من بخوان» است که از تجربه کتابخوانی و انجام فعالیت‌های درپیوند با آن و همچنین واکنش‌های جالب آن‌ها در رویارویی با کتاب می‌گویند.
در برنامه «با من بخوان» تمامی فعالیت‌ها و بازی‌ها را در پیوند با کتابخوانی انجام می‌دهیم
ریحانه عسگری، همیار «با من بخوان» در برنامه دوشنبه‌های کتابخوانی تجربه خود را از حضور در برنامه و مواجهه کودکان با کتابخوانی و انجام فعالیت‌های پس از آن اینگونه بیان می‌کند:
«برای بچه‌های مهد کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه» را بلندخوانی کردم. کتاب که تمام شد، پرسش‌هایی را در پیوند با داستان مطرح کردم که بچه‌ها با ذوق و شوق پاسخ می‌دادند.
«یکی از بچه‌ها می‌گفت با اینکه قبلا هم این کتاب را برایش خوانده بودند اما باز هم مشتاق بود بشنود. سپس بازی‌های مختلفی را شروع کردیم. بازی‌هایی که کودکان را وادار به حرکت می‌کرد یا بازی‌هایی که سرعت عمل آنان را تقویت می‌کرد. یکی از بازی‌هایمان پخت نان بود. همه با هم شروع کردیم به پخت نان. حتی بچه‌هایی هم که در بخش کتابخوانی، علاقه‌ای نشان نداده بودند و من آنان را به حال خود گذاشته بودم که هر کار دیگری دوست داشتند، انجام بدهند، در بخش فعالیت‌ها به ما پیوستند.
«به مربی‌ها توضیح دادم که درست است شما بسیار خلاق هستید و شاید مشابه همین فعالیت‌ها را با کودکان از پیش انجام داده باشید، اما تفاوت ما این است که تمامی فعالیت‌ها را در پیوند با کتابخوانی انجام می‌دهیم و از این طریق حتی کودکانی هم که به کتابخوانی علاقه‌مند نیستند، در بخش انجام فعالیت‌های پس از خواندن، کم کم به کتاب خواندن هم علاقه نشان خواهند داد.»
می‌خواهیم با دوشنبه‌های «با من بخوان» اهمیت بلندخوانی را یادآور شویم
هانیه بدری، دیگر همیار برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان» از تجربه کتابخوانی با کودکان در مهدکودک می‌گوید:
«هنگامی که فعالیت‌های قبل از بلندخوانی را با بچه‌ها انجام می‌دادم، آن‌قدر کنجکاو و مشتاق شنیدن اصل داستان شده بودند، که دوست داشتند زودتر از انجام فعالیت‌ها بگذرم و کتابخوانی را آغاز کنم.
«از یکی دو نفر پرسیدم چند تا کتاب در خانه دارید؟ یکی از آن‌ها گفت من کتاب دوست دارم اما مادرم برایم نمی خرد. دو تا از بچه‌ها حتی به شدت اصرار داشتند که آن‌ها کتاب را بخوانند. آن‌قدر اصرار کردند تا صدای باقی کودکان درآمد. بعدا فهمیدم کتابی را که همیشه برایشان در منزل می‌خوانند، از حفظ هستند و فکر می‌کنند محتوای هر کتابی، شبیه به همان کتاب خانه خودشان است. وقتی بعداً کتاب را به دست یکی از آن دو نفر دادم تا برایم بخواند، شروع کرد از حفظ داستان یک شاهزاده ایرانی را گفت.
یکی از بچه‌های پیش‌دبستانی کمی بی‌حال و مریض‌احوال بود و هنگام دور نشستن و کتاب‌خواندن با ما همراه نشد اما ترتیب نشستن بچه‌ها را جوری قرار دادم که او هم تصاویر کتاب را ببیند. حین خواندن حواسم به او بود. زیرچشمی نگاه می‌کرد، گردن می‌کشید و گاهی با ما می‌خندید.
مشتاقیم با پیشبرد برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان» نه تنها کودکان را به کتابخوانی بیشتر علاقه‌مند کنیم، بلکه اهمیت آن را برای بزرگسالان نیز یادآور شویم.»
هنگام بلندخوانی، پرجنب‌وجوش‌ترین بچه‌ها هم آرام گرفتند
الهام کرمانی، همیار برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان» تجربه خود را از نخستین اجرای خود اینگونه بیان می‌کند:
« بعد از آشنایی با بچه‌ها، به‌عنوان فعالیت پیش از بلندخوانی، شروع به بازی با توپ کردیم. بچه‌ها در همکاری و بازی گروهی کمی ضعف داشتند. تمام تلاشم را می‌کردم تا با یکدیگر هماهنگ شوند. یک مشکل دیگری که با آن موجه بودم، خجالتی بودن و عدم تمایل کودکان به حرف زدن در جمع بود. تشویق‌شان می‌کردم اگر دوست دارند، راحت حرفشان را بزنند. خیلی زمان برد اما با شروع کتابخوانی، بچه‌ها کمی راحت‌تر شدند.
کتابخوانی که آغاز شد، بخش بلندخوانی آن‌قدر برایشان جذاب بود که پرجنب‌وجوش‌ترین کودکان هم تا پایان کتابخوانی نشستند. مرحله بعد درباره کتاب گفت‌وگو کردیم که اکثرشان در این فعالیت هم شرکت کردند. خلاصه آن روز بچه‌ها تجربه متفاوتی از کتابخوانی داشتند که نشان می‌داد می‌شود آن‌ها را به کتابخوانی علاقه‌مند کرد.»
واکنش کودکی دوساله به کتابخوانی
فاطمه بیرانوند، همیار دیگر دوشنبه‌های «با من بخوان» نیز واکنش‌های کودکان به کتابخوانی را اینگونه بازتاب می‌دهد:
«هفته پیش در مهدکودکی، سه چهار تا از بچه‌های ۲ تا ۳ سال واکنش‌های خیلی جالبی به کتاب «مرغ سرخ‌پاکوتاه» نشان می‌دادند. یکی از آن‌ها که دو سال و نیمه بود، بی‌نهایت ذهن فعالی داشت و هم‌زمان بامن جمله‌های دارای ریتم و وزن را همان لحظه تکرار می‌کرد. خیلی دقیق به خواندن من گوش می‌کرد، چشم به کتاب و حرکات من دوخته بود و خوب حرکت‌های من را تکرار می‌کرد.
یکی دیگر هم ۲ ساله بود که آمد جلوتر تا آن قسمت کتاب که سمت خودم بود را ببیند؛ چون من بخشی از کتاب را که می‌خواندم سمت آن‌ها گرفته بودم و صفحه دیگر کتاب به سمت خودم برگشته بود.»
نخستین روز مهرماه ۱۳۹۶، دولت ایران، روزهای دوشنبه را به عنوان روز کتابخوانی در مهدکودک‌ها اعلام کرد. در همین راستا موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان نیز برنامه دوشنبه‌های با من بخوان را راه‌اندازی کرد. بر اساس این برنامه، هم‌یاران «با من بخوان»، برنامه ترویج کتابخوانی موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، دوشنبه هر هفته، برنامه کتابخوانی و انجام فعالیت‌های در پیوند با آن را در مهدکودک‌ها و مدارس ابتدایی متقاضی، به رایگان اجرا می‌کنند.
با برنامه «با من بخوان» بیشتر آشنا شوید:
گزارشی تصویری از اجرای برنامه دوشنبه‌های «با من بخوان» در مهدکودک‌های تهران:
فعالیت پیش از بلندخوانی – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه»
فعالیت پیش از بلندخوانی – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه»
کتابخوانی و فعالیت‌های درپیوند با آن – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه»
کتابخوانی و فعالیت‌های درپیوند با آن – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه»
کتابخوانی و فعالیت‌های درپیوند با آن – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه»
انجام فعالیت‌های پس از بلندخوانی – کتاب «چه و چه و چه یک بچه»
انجام فعالیت‌های پس از بلندخوانی – کتاب «چه و چه و چه یک بچه»
انجام فعالیت‌های پس از بلندخوانی – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه»
انجام فعالیت‌های پس از بلندخوانی – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه» – پخت نان
انجام فعالیت‌های پس از بلندخوانی – کتاب «مرغ سرخ پاکوتاه» – پخت نان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.