راهنمای خواندن و فعالیت‌های کتاب «افسانه‌ی درخت خرما و بزی»

معرفی دفترچه‌ی راهنمای خواندن کتاب «افسانه‌ی درخت خرما و بزی»، تهیه شده در موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان

موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در راستای پشتیبانی برنامه «با من بخوان»، دفترچه‌های راهنمای خواندن و فعالیت‌های مربوط به‌ کتاب‌های برگزیده از سوی کارشناسان موسسه و شورای کتاب کودک را تهیه کرده و در دسترس مخاطبان قرار داده است تا خانواده‌ها، مربیان، آموزگاران و کتابداران را در زمینه چگونگی سهیم شدن کتاب با کودکان راهنمایی کند.

درباره‌ی کتاب «افسانه‌ی درخت خرما و بزی»:

نویسنده: محمدهادی محمدی. تصویرگر: علی عامه‌کن. تهران: انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان.

گروه سنی: ۷-۱۲ سال

معرفی کتاب:

افسانه‌ی درخت خرما و بزی، بازنویسی از افسانه‌ی «درخت آسوریک» است.درخت آسوریک، کهن‌ترین متن ادبی کودکان ایران است که نزدیک به ۳۰۰۰ سال عمر دارد. درخت آسوریک، داستانی منظوم به زبان پهلوی است. این افسانه در دوران ساسانیان نوشته شده و به دست ما رسیده است. در این افسانه، درخت خرما و بز در جدال لفظی با یکدیگر، هریک سودمندی‌های خود را به رخ دیگری می‌کشد تا برتری خود را ثابت کند. پژوهشگران براین باورند که در این افسانه، بز، نماد مردم دامدار و کوچ نشین و درخت خرما، نماد مردم کشاورز و یکجا نشین است و در آن، ناسازگاری این دو گروه که درگذشته‌های دور در حاشیه‌ی جنوبی و باختری زاگرس زندگی می‌کردند، روایت می‌شود. این افسانه که مناظره و مفاخره‌ی (فخر فروختن به هم) میان بز و درخت خرماست، با لحن حماسی سروده شده است.

درباره‌ی دفترچه‌ی راهنمای خواندن و فعالیت‌های کتاب «افسانه‌ی درخت خرما و بزی»:

این راهنما شامل فعالیت‌های پیشنهادی مربوط به قبل و بعد از بلندخوانی این کتاب است. در خلال این فعالیت‌ها، کودکان با مناظره و چگونگی آن آشنا می‌شوند، میراث فرهنگی ایران را می‌شناسند و ساخت اسباب‌بازی بر اساس خطای دید را می‌آموزند. این افسانه برای اجرای نمایش خلاق برای کودکان دبستانی نیز مناسب است. بخشی از راهنما نیز به اجرای نمایش سایه‌ای بر اساس این کتاب اختصاص یافته است.

در قسمتی از این راهنما می‌خوانیم:

نوشتن مناظره:
هدف: آشنایی با مناظره و چگونگی آن
مناظره، با هدفی که در این فعالیت در نظر گرفته شده، به معنای شعری است که در آن از زبان دو شخص یا دو چیز گفت‌وگو انجام میگیرد و در پایان، یکی از دو طرف، برتر از دیگری معرفی می‌شود. برای آشنایی با نمونه‌های مناظره‌های جالب و مناسب برای کودکان و نوجوانان، می‌توانید به دیوان پروین اعتصامی مراجعه کنید. برخی از شعرهای پروین اعتصامی به شکل مناظره سروده شده‌اند، مانند: «مناظره‌ی سوزن و دوک،» «مناظره‌ی گل و خار،» «مناظره‌ی پیراهن و سوزن». پس از آشنایی با شیوه‌ی مناظره، آن را برای مخاطبان توضیح دهید و بگویید که «افسانه‌ی درخت خرما و بزی» هم به شیوه‌ی مناظره سروده شده است. بسته به زمانی که برای کار در نظر گرفته اید و نیز سن مخاطبان، یک یا دو مناظره را از دیوان پروین اعتصامی انتخاب کنید و برای آنها بخوانید.
کودکان و نوجوانان را گروه‌بندی کنید. از هر گروه بخواهید که…

با ادامه‌ی این فعالیت و دیگر فعالیت‌ها در دفترچه راهنمای فعالیت‌های کتاب افسانه‌ی درخت خرما و بزی آشنا خواهید شد.